Technologieën die iemands levenskwaliteit verbeteren, zijn nuttig. Ook al leveren ze niet meteen besparingen op. Dat vindt prof. Sandy Tubeuf, professor gezondheidseconomie aan UCLouvain.

Dit interview kadert in de campagne Digital-In-Health van het Riziv waar onze federatie aan meewerkt (zie kaderstuk onderaan).

Hoe bekijkt u nieuwe technologie in de zorg als onderzoeker? 

"Ik vind het belangrijk om te begrijpen hoe nieuwe technologie het zorgparcours van de patiënten al dan niet verbetert."

"Op het vlak van onderzoek zijn er verschillende disciplines betrokken. Als gezondheidseconoom vraag ik me af of de technologie de gezondheid van de patiënten verbetert, of ze hun zorgparcours ten goede komt en of ze kostenefficiënt^[1] is. Mijn collega's-ethici buigen zich over de arts-patiëntrelatie die virtueel wordt of van een afstand verloopt. Sociologen bestuderen de mogelijkheid om de technologie voor alle patiënten in te zetten en gaan op zoek naar mogelijke ongelijkheid. Enzovoort."

Zegt u daarmee dat we nieuwe technologieën door een multidisciplinaire bril moeten bekijken? 

"Dat klopt. Voor een grondige evaluatie van nieuwe technologieën moeten we meerdere disciplines betrekken. Dat is ook de conclusie van een onderzoek dat ik voerde samen met collega's van andere disciplines. Daarin benadrukken we dat onze respectievelijke disciplines elk op zich slechts tools kunnen aanreiken voor het beoordelen van één dimensie."

'Het is essentieel om te meten hoe nieuwe technologieën gezondheidsdoelstellingen helpen behalen.'

"Enkel door die verschillende dimensies samen te brengen, kunnen we tot een grondige evaluatie komen. En zoiets vergt interdisciplinaire samenwerking."

Als we focussen op het gezondheidseconomische perspectief, waar ligt dan volgens u de grootste meerwaarde van nieuwe digitale medische technologieën? 

"Technologie die de levenskwaliteit verbetert, is in mijn ogen altijd nuttig, ook al levert ze niet meteen besparingen op."

"Daarom is het van essentieel belang om te meten hoe die nieuwe technologie de gezondheidsdoelstellingen helpt behalen. We moeten weten of ze het aantal gezonde levensjaren en het zorgparcours effectief verbetert, en of ze een andere zorg vervangt dan wel een aanvulling erop vormt."

Kunnen dergelijke technologieën kostenefficiënt zijn? 

"Als een technologie een andere vorm van zorg vervangt, kan ze kostenefficiënt zijn. Maar zoiets moet je wel altijd onderzoeken."

"Sowieso vind ik het belangrijk om ook steeds na te gaan wat er gebeurt met patiënten voor wie we een technologie niet kunnen inzetten. We mogen er niet van uitgaan dat elk individu een bepaalde technologie zal willen gebruiken en er baat bij zal hebben."

"In eerste instantie moeten we de doeltreffendheid analyseren, daarna de verhouding kosten-baten."

Wat zijn de grootste aandachtspunten in dit digitale verhaal?

"Volgens mij is het cruciaal dat de drie betrokken partijen het eens zijn over het gebruik van nieuwe technologieën. Een technologie die de patiënt bijvoorbeeld gebruikt maar haar of zijn zorgverlener en verzekeraar niet, is gedoemd om te mislukken."

'Een technologie die de patiënt gebruikt maar haar of zijn zorgverlener en verzekeraar niet, is gedoemd om te mislukken.'

"Het gebruik van een technologie hoort deel uit te maken van het contract tussen de verschillende partijen in een medische relatie. Dat zie ik als een conditio sine qua non voor het welslagen van nieuwe digitale medische technologieën."

^[1] Zorg die kostenefficiënt is, bereikt haar doelstellingen (effectief) terwijl ze rekening houdt met de uitgaven die daarvoor nodig zijn (efficiënt). 'Kostenefficiënt zijn' draait met andere woorden om het vinden van het juiste evenwicht tussen resultaten en kosten om zo de best mogelijke prijs-kwaliteitsverhouding te bekomen.

Campagne Digital-In-Health Dit interview kadert in de campagne Digital-In-Health van het Riziv. Digitaal ondersteunde zorg kan een meerwaarde zijn voor zowel patiënten als zorgverleners. Met deze campagne wil het Riziv de mogelijkheden tot integratie van deze innovatieve technologieën in het zorgpad nog beter kenbaar maken bij zorgverleners en hen uitnodigen om mee op de kar te springen. Onze federatie ondersteunt het initiatief, samen met Agoria.