Het hybride zorgpad diabetes van AZ Maria Middelares en i-mens krijgt financiering van de FOD Volksgezondheid voor een nieuwe klinische studie. Het vervolgonderzoek zal de hoopgevende resultaten uit de eerste studie hopelijk bevestigen. Softwarepartner is Comarch. “Onze telemonitoringtoepassing is modulair”, zegt Stef Schots. “Hier wordt ze voor diabetes gebruikt, maar ze is ook inzetbaar voor andere aandoeningen.”

Recent liep een eerste klinische studie af over het hybride zorgpad diabetes type 2, met 100 personen. De 50 diabetespatiënten in de testgroep maten thuis negen maanden lang hun bloedsuikerspiegel en bloeddruk. Via bluetooth werden die waarden naar hun smartphone gestuurd en zo via de app HomeHealth 2.0 van Comarch naar de verpleegkundig operatoren van zorgcentrale Z-plus.

Zij volgden de patiënten 24/7 op. Bij afwijkende waarden, een negatieve evolutie of een gemiste registratie belden ze de patiënt op, ging een diabeteseducator langs of werd zo nodig een arts of ambulance verwittigd.

Stabielere bloedsuikerspiegel

“Onze studie heeft aangetoond dat de pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel van de deelnemers afnamen”, legt innovatiemanager Dorien Vandormael van i-mens uit. “Ze hadden hun glycemie dus beter onder controle. Wat we nog niet hebben kunnen bewijzen, is dat de HbA1c-waarde – hun gemiddelde bloedsuikerwaarde over 2 à 3 maanden – significant daalde. Dat heeft te maken met de beperkte onderzoeksgroep en -periode.”

“Bij nieuwe technologie moet je er ook voor waken dat je je menselijkheid niet verliest. Zorg van een afstand mag geen fabriek worden en patiënten moeten je oplossing graag gebruiken. Dat was het geval: de meerderheid gaf aan het nieuwe zorgpad te verkiezen boven klassieke diabeteseducatie. Mocht dat niet het geval zijn, dan trokken we er meteen de stekker uit.”

Kostprijs moet omlaag

De projectpartners onderzochten ook de kosteneffectiviteit. Dorien: “Wat bleek: als je diabetespatiënten 22 jaar hybride zou opvolgen, krijgen ze er naar verwachting 5,97 jaar in goeie gezondheid bij (Quality-Adjusted Life Years of QALY’s). Op individueel niveau een mooi resultaat, maar macro-economisch zijn we er nog niet, omdat de kost nog te hoog ligt. Vandaag ligt de benchmark voor een gewonnen QALY in ons land op 45.000 euro. In ons project is dat nu nog ongeveer 100.000 euro.”

‘Als je diabetespatiënten 22 jaar hybride zou opvolgen, krijgen ze er naar verwachting 5,97 jaar in goeie gezondheid bij. Maar de prijs per levensjaar ligt vandaag nog te hoog.’

“We willen de prijs doen dalen door de effectiviteit te verhogen en de patiënten langer op te volgen. Het aantal interventies ligt het hoogst in het begin. Op het einde van de studie was dat maandelijks maar één meer per patiënt. Dat willen we verder naar beneden krijgen, en ook de kost voor technologie moet nog omlaag.”

De hoopgevende resultaten leiden nu tot een vervolgstudie met dubbel zoveel patiënten die 11 maanden gevolgd worden. Dorien: “Daarvoor kunnen we rekenen op een subsidie van 800.000 euro van de FOD Volksgezondheid in het kader van de digitale innovatieoproep van eind 2023. AZ Maria Middelares trekt het project samen met ons en nog vier andere ziekenhuizen.”

Gebruiksvriendelijkheid

Het hybride diabeteszorgpad maakt gebruikt van software van Comarch. “Onze oplossing bestaat uit twee componenten”, legt Stef Schots uit, business development manager e-health Benelux. “HomeHealth is de app die je in tekst en beeld door je metingen gidst, en je er ook aan herinnert dat je ze moet uitvoeren.”

Dat is geen detail, zegt Dorien. “Diabetespatiënten type 2 hebben een vrij onregelmatig meetschema. Die herinneringen zijn een grote hulp. Als je toch een meting vergeet, neemt een verpleegkundig operator van Z-plus contact met je op.”

“Patiënten die telemonitoring gebruiken hebben meestal een chronische aandoening, of worden voor of na een ingreep gevolgd”, zegt Stef. “Vaak zijn ze wat ouder. Onze app moest dan ook zo gebruiksvriendelijk mogelijk zijn. Je ziet enkel de knoppen die absoluut noodzakelijk zijn.”

Dorien: “In de nieuwe studie kunnen patiënten aangeven waar ze begeleiding bij willen: stoppen met roken, gezonder eten of meer bewegen. Je neemt vlot contact op met een tabakoloog of diëtist, en krijgt tips in de app. Iedere maand verschijnt een vragenlijst om te checken hoe het gaat. Op basis daarvan ondersteunt Z-plus je gericht.”

Ook andere aandoeningen

Naast HomeHealth bestaat de oplossing van Comarch uit e-Care, een digitaal werkstation dat het zorgteam alarmeert bij afwijkende metingen. “Onze oplossing is modulair”, zegt Stef Schots. “Samen met i-mens zetten we ze nu in voor diabetes, maar je kunt de toepassing ook perfect voor andere ziektes gebruiken. Zo loopt in het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis van Aalst een pilootproject waarbij chronische hartpatiënten thuis opgevolgd worden met HomeHealth. In het najaar starten we een implementatiestudie naar nog vier ziektebeelden.”

‘Vandaag gaat thuiszorg nog te vaak met vermijdbaar tijdverlies gepaard’

Hybride zorg staat voor Dorien voor zorg op maat, op het juiste moment bij de juiste persoon. “Vandaag gaat thuiszorg vaak met tijdverlies gepaard. Je komt bij de patiënt en merkt: vandaag is m’n bezoek overbodig. Dat willen we vermijden door datagedreven te werken en te gaan kijken: wanneer heeft de patiënt ons nodig en is het wel een meerwaarde dat we daar fysiek zijn. Wordt de zorg daardoor minder nabij? Net het tegendeel: je bent er wanneer je patiënt daar het meeste baat bij heeft.”

App is geruststelling

De thuiszorgapp voor diabetes is evenmin een schoonmoeder of -vader die je constant op de vingers kijkt, zegt Dorien. “Patiënten ervaren de app als een geruststelling. Ze weten: als m’n waarden niet goed zijn, word ik opgebeld of komt de diabeteseducator langs. Diabeteseducatie aan huis wordt dus niet vervangen, maar verrijkt met telemonitoring en zorg van een afstand, vandaar ‘hybride’ zorgpad. Hoe dan ook blijft de zorg menselijk. Je wordt steeds gecontacteerd door een Z-plus-medewerker, niet door een robot of AI.”

Aanvraag indienen voor terugbetaling i-mens wil het hybride zorgpad in de reguliere terugbetaling krijgen. “We zullen een aanvraag indienen bij het Riziv voor terugbetaling als mobiele medische toepassing”, legt Dorien uit. “Als die succesvol is, ligt de weg open voor andere toepassingen. Want hybride zorg is intussen een basisstrategie geworden voor i-mens.” “Dit najaar willen we indienen en daarna is het 18 maanden wachten op de beslissing. Traag? In de zorg is dat supersnel. In het ideale geval kunnen onze patiënten uit de tweede studie meteen doorstromen naar een zorgpad met terugbetaling.”