Artificiële intelligentie zal de gezondheidszorg ingrijpend veranderen. Om die toekomst mee vorm te kunnen geven, is het cruciaal voor artsen dat ze AI begrijpen. In academiejaar 2022-2023 startte dr. Giovanni Briganti daarom de leerstoel “AI en digitale geneeskunde” aan de Universiteit van Bergen, met de steun van Reflexion Medical Network.

België was vorig academiejaar één van de eerste landen wereldwijd waar artificiële intelligentie (AI) een verplicht vak werd in de opleiding geneeskunde, met name aan de Universiteit van Bergen (UMons). Het was het startschot voor een heuse “medische AI-dynamiek” in ons land, vertelt dr. Giovanni Briganti. Hij bekleedt de leerstel “AI en digitale geneeskunde” aan UMons.

Dokter Briganti, de lancering van de leerstoel aan UMons dateert intussen van vorig academiejaar. Hoe blikt u terug op die voorbije periode?

“De introductie van AI in het curriculum lag wat mij betreft voor de hand. Statistiek en epidemiologie vormen al lang de ruggengraat van evidence-based medicine. De concepten van AI bouwen voort op die statistische principes, maar dan op een meer geavanceerde, geautomatiseerde manier.”

“Na de lancering van de leerstoel in Bergen met de steun van persgroep Reflexion Medical Network hebben verschillende andere Belgische universiteiten dat voorbeeld gevolgd. In de Franse Gemeenschap hebben Luik (ULiège), Louvain-la-Neuve (UCL) en Brussel (ULB) AI intussen ook een plaats gegeven in het medisch curriculum. Dat is fantastisch om te zien.”

Waarom vindt u het zo belangrijk dat artsen in opleiding les krijgen over AI?

“Hoe vroeger studenten geneeskunde in aanraking komen met AI, hoe beter ze begrijpen hoe dergelijke technologieën werken en hoe kritischer ze de vele AI-tools kunnen beoordelen waarmee ze onvermijdelijk geconfronteerd zullen worden in de klinische praktijk.”

“Zo’n onderbouwde kritische blik is cruciaal in een tijd waarin het aantal AI-oplossingen in de gezondheidszorg exponentieel toeneemt, met toepassingen rond klinische besluitvorming, behandelondersteuning en opvolging van patiënten.”

'Toekomstige artsen moeten de digitale transformatie van onze gezondheidszorg mee kunnen dirigeren.'

“Toekomstige artsen mogen geen loutere “gebruikers” van die nieuwe tools worden. Hun verantwoordelijkheid reikt veel verder. Ze moeten de technologieën kwalitatief kunnen beoordelen. Ze moeten de vlotte, efficiënte en ethische implementatie ervan op het terrein kunnen ondersteunen. Én ze moeten de ontwikkeling van nieuw AI-tools mee in de juiste richting kunnen sturen zodat innovatie maximale impact oplevert voor de patiënt.”

“Anders gezegd: naast bekwame clinici moeten ze dirigenten worden van de digitale transformatie die onze gezondheidszorg ondergaat.”

Dat is een hele boterham… Hoe bereidt u studenten voor op zo’n grote verantwoordelijkheid?

“Aan de hand van methodologisch onderwijs laten we studenten echt in de werking van AI duiken en stilstaan bij de voordelen én beperkingen. Die beperkingen goed begrijpen is enorm belangrijk. Dan heb ik het niet over de klassieke waarschuwingen die geregeld aan bod komen in algemene media. Wel over de limiet aan prestaties van modellen, de bias die inherent is aan data, concepten zoals algoritmische transparantie en legale, ethische en deontologisch overwegingen.”

'Studenten leren hoe belangrijk diverse en inclusieve datasets zijn voor de ontwikkeling van effectieve AI-tools.'

“Door die limieten grondig te analyseren, brengen we studenten niet alleen een kritische blik bij maar stimuleren we ook een innovatiereflex: hoe kunnen we de uitdagingen overkomen? Studenten leren bijvoorbeeld de bias in trainingsdata te identificeren en ondervinden op die manier aan den lijve hoe belangrijk diverse en inclusieve datasets zijn voor de ontwikkeling van effectieve AI-tools. Die ervaring nemen ze mee naar hun toekomstige rol, wat die ook mag zijn.”

Welke rollen ziet u zoal weggelegd voor artsen in de toekomst?

“Een sleutelrol wordt volgens mij die van ‘vertaler’ tussen de medische en de technologische gemeenschap. Een achtergrond in AI zal een enorme troef zijn voor artsen en andere zorgverleners. Waarom? Ze kennen de klinische behoeften en beperkingen en kunnen die ‘vertalen’ voor technologen, zodat die tools kunnen ontwikkelen die aangepast zijn aan de klinische context.”

“Omgekeerd begrijpen ze hoe AI werkt en weten ze wat AI-tools kunnen en niet kunnen. Door die kennis te delen, zorgen ze dat ook collega-artsen en -zorgverleners met minder of geen AI-achtergrond realistische verwachtingen hebben en geïnformeerde beslissingen kunnen nemen.”

'Dankzij hun unieke combinatie van medische en technologische kennis zullen toekomstige artsen een cruciale rol kunnen spelen voor beleidsmakers.'

“Eenzelfde brugfunctie kunnen ze vervullen richting beleid. Dankzij de unieke combinatie van een medische achtergrond en een gedegen kennis van AI zijn ze een perfecte gesprekspartner voor beleidsmakers. Ze kunnen bijvoorbeeld waardevolle input leveren over de privacy van gezondheidsdata, de performantie van algoritmes algoritmische transparantie… en er zo mee over waken dat de inzet van AI is afgestemd op de klinische praktijk en ten dienste staat van de patiënt.”