Medische technologie kan ‘zorginflatie’ afremmen

Ronde tafel "Gamechangers in de zorg" 

De kosten voor zorg lopen elk jaar op. Dat ligt deels aan factoren die we niet in de hand hebben, zoals de vergrijzing. Maar we kunnen de ‘zorginflatie’ wel degelijk afremmen. Heel wat technologische tools die onze zorg beter en doeltreffender kunnen maken, breken evenwel niet door. Vooral door het verouderde financieringsmodel in de zorg. Verschillende stakeholders formuleerden aanbevelingen om die stilstand te doorbreken.

“Met medische technologieën kunnen we verschillende zorgprocessen beter en efficiënter organiseren, met betere resultaten voor patiënten en meer ondersteuning voor zorgverleners. Die technologieën moeten we niet allemaal uitvinden, heel wat oplossingen zijn er al. Alleen breken ze zeer moeilijk of niet door."

"Het goede nieuws is dat we snel verbetering kunnen boeken: als we de financiering vandaag bijsturen, kunnen patiënten en zorgverleners er bij wijze van spreken morgen al mee aan de slag.”

Marnix Denys, managing director van beMedTech

 Marnix Denys horizontal

Obstructief slaapapneusyndroom

Op een moment dat de overheid elke euro tweemaal moet omdraaien vooraleer die te spenderen, blijven we te veel betalen voor zorg die patiëntvriendelijker en efficiënter kan. Een goed voorbeeld is de zorg voor mensen met obstructief slaapapneusyndroom, een aandoening waar momenteel ca. 140.000 Belgen voor worden behandeld.

Patiënten moeten vandaag verplicht in het ziekenhuis overnachten om de diagnose vast te stellen en later nog eens om de behandeling op te starten. Met de huidige geavanceerde toestellen kan dat nochtans perfect kwalitatief en veilig bij de patiënt thuis. Dat levert voor iedereen voordelen op: de thuismetingen leunen dichter aan bij de normale slaapomstandigheden dan die in het ziekenhuis waardoor het zorgteam een realistischer beeld krijgt, voor de patiënt zijn ze comfortabeler en voor de overheid een stuk goedkoper.

Als de oplossingen om het beter te doen er al zijn, waarom blijven we dan minder goede alternatieven financieren? En hoe geven we vernieuwing wél kansen? Het waren centrale vragen tijdens onze interdisciplinaire ronde tafel Gamechangers in de zorg met o.a. patiënten, ziekenhuizen, ziekenfondsen, (thuis)zorgorganisaties en bedrijven.

Verouderd financieringsmodel

De belangrijkste oorzaak voor het niet of onvoldoende benutten van het potentieel van medische technologieën zien de deelnemers in het financieringsmodel. Dat is al decennialang grotendeels ongewijzigd, terwijl de sector van medische technologie razendsnel evolueert. We bekijken nieuwe oplossingen met andere woorden door een stoffige bril. Daardoor slagen we er moeilijk in om ze goed te beoordelen en een plaats te geven in de zorg.

In sommige gevallen is de huidige financiering zelfs pervers: ze beloont zorgverleners en -instellingen om bepaalde behandelingen vooral níet efficiënter te organiseren.

Zorgverleners worden immers vooral vergoed voor kwantiteit, niet voor kwaliteit. Dat maakt het financieel nadelig om nieuwe technologieën te gebruiken die de zorg efficiënter helpen organiseren. Zelfs als ze de patiënt meer gezondheid en levenskwaliteit opleveren en de druk op zorgverleners verlichten…

Naast het financieringsmodel zien de deelnemers nog twee andere oorzaken waarom waardevolle technologische innovaties zo moeilijk doorbreken: risico-aversie bij zorgverleners en -instellingen en een gebrek aan digitale geletterdheid, bij zorgverleners, patiënten en overheden.

Stilstand doorbreken

Hoe geraken we uit die stilstand? Over dat vraagstuk bogen de deelnemers zich ook. Want om de kwaliteit en de betaalbaarheid van onze zorg op peil te houden, en dat op een manier die haalbaar is voor zorgverleners en betaalbaar voor de overheid, moeten we gamechanging technologieën (technologieën die de manier waarop we aan zorg doen veranderen) absoluut meer kansen geven.

De deelnemers formuleerden verschillende aanbevelingen, o.a.

  • De zorg heeft nood aan meer interdisciplinaire teams, waarbij ook mensen aanwezig zijn met kennis over medische technologieën.
  • We hebben nood aan een dynamischer, administratief lichter systeem om medische technologieën te evalueren en te financieren. Nu kunnen zorgverleners en patiënten heel wat goede oplossingen niet gebruiken omdat ze vastzitten in ellenlange, vaak weinig transparante procedures binnen het Riziv.
  • In de zorg is een cultuur van changemanagement Zorgverleners en bestuurders worden vandaag onvoldoende voorbereid om met de continue veranderingen en innovaties in de sector om te gaan.
  • Goede zorg is patiëntgerichte zorg. Meer en beter luisteren naar patiënten en hun mantelzorgers zal ervoor zorgen dat zorgtrajecten beter worden afgestemd op hun noden en wensen en zal meer richting geven aan technologische innovatie.
  • Goede zorg is niet alleen patiëntgerichte zorg maar houdt ook rekening met de draagkracht van zorgverleners. Daarom is het belangrijk om zorgprofessionals te betrekken bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën, het liefst zo vroeg mogelijk in het proces.
  • Meten is weten. Dat geldt bij uitstek voor de zorg. We moeten nog veel meer gaan meten wat de uitkomst is van behandelingen, bijv. via patient reported outcome measures (PROMs) en patient reported experience measures (PREMs), en die uitkomsten ook bekendmaken. Ook tijdens het zorgproces kunnen we nog veel meer meten, bijv. via telemonitoring. Zo kan het zorgteam sneller ingrijpen als dat nodig is en de patiënt thuis ondersteunen in zijn of haar therapietrouw.

img alt text

Technologie voor de zorg van morgen

De ronde tafel Gamechangers in de zorg was de tweede in de reeks Technologie voor de zorg van morgen georganiseerd door beMedTech. Eerder vond een ronde tafel plaats over de inzet van medische technologie voor mensen met een chronische aandoening (klik HIER voor meer info). Dit najaar volgt een debat over medische technologie als ondersteuning voor zorgverleners.

Het integrale rapport Gamechangers in de zorg kan je HIER downloaden. Naast een analyse van de barrières en een reeks aanbevelingen om de stilstand te doorbreken bevat het verschillende praktijkvoorbeelden van medische technologieën en quotes van deelnemers.