Aantal prikincidenten in de zorg stijgt met ruim kwart miljoen in Europa

Van maart 2020 tot maart 2021 vonden er ruim 1,46 miljoen prik- en snijongevallen plaats in zorginstellingen in de EU. Dat is een stijging met maar liefst 22% ten opzichte van het jaar voordien. Om meer aandacht te vragen voor het belang van veiligheid in zorginstellingen, lanceren we samen met onze leden de campagne SAFETY.

“We lanceren de campagne niet toevallig aan de vooravond van de Internationale Dag van de Verpleegkunde", aldus Marnix Denys, managing director van beMedTech.

"Verpleegkundigen staan meer dan ooit onder druk. Dat maakt een veilige werkomgeving des te belangrijker, voor hun eigen gezondheid en welzijn én voor dat van hun patiënten. Samen met onze leden roepen we daarom op tot een proactief veiligheidsbeleid.” 

Ruim 1 op 2 in de België

Uit een bevraging van verpleegkundigen en medisch laboratoriumtechnologen in België (KU Leuven) blijkt duidelijk dat prik- en snijongevallen ook in ons land vaak voorkomen. Maar liefst 55% van de respondenten rapporteerde minstens één zo’n ongeval in haar of zijn carrière.

De meeste ongevallen deden zich bovendien voor in de kamer van een patiënt. Als dat gebeurt bij een patiënt met een infectieziekte (bijv. hepatitis B, hepatitis C, hiv/aids), loopt de verpleegkundige een groot risico om zelf besmet te raken.

Minder veilig dan in Nederland…

De oorzaken voor snij- en prikongevallen zijn divers.

Een belangrijk pijnpunt is dat Belgische zorgverleners vaak niet het veiligste materiaal gebruiken dat beschikbaar is. Zo wordt bij ons bij slechts 15% van de injecties een veilige naald gebruikt tegenover 45,5% in Nederland. Bij een bloedafname is amper 11% van de gebruikte naalden in België veilig tegenover 86% in Nederland. Kijken we naar intraveneuze katheters, dan is 87% veilig in Nederland tegenover 55% in België.

Een belangrijk pijnpunt is dat Belgische zorgverleners vaak niet het veiligste materiaal gebruiken dat beschikbaar is.

Toch leveren zorginstellingen duidelijk inspanningen om prik- en snijongevallen te voorkomen. Veel organisaties zetten bijvoorbeeld in op interne ongevallenprocedures, campagnes bij personeel over het belang van veiligheid en veiligheidsopleidingen. Zo’n intern veiligheidsbeleid opzetten én aanhouden vraagt evenwel een continue investering van tijd en middelen. En daar ontbreekt het zorgorganisaties vaak aan.

SAFETY: vijf duidelijke boodschappen Met de campagne SAFETY roepen we alle stakeholders in de zorg op om samen meer aandacht te hebben voor de veiligheid van zorgmedewerkers. Daarbij schuiven we vijf kernpunten naar voren: Betere rapportering en monitoring: prik- en snijongevallen worden vaak niet gemeld. Er is naar schatting een onderraporting van maar liefst 40 à 75% van prik- en snijongevallen. Verplichte registratie in een centraal register zou beleidsmakers een beter beeld van de problematiek opleveren en gerichte maatregelen toelaten. Meer gebruik van veilig materiaal: veilig materiaal beperkt het risico op prik- en snijongevallen aanzienlijk, maar in de praktijk blijft materiaal met veiligheidssystemen aan zeer weinig gebruikt in België. Vaak omdat die meer kosten dan de klassieke alternatieven. Veiligheidsbudget voor zorginstellingen: een degelijk veiligheidsbeleid uitwerken en volhouden kost geld, geld dat veel zorginstellingen onvoldoende hebben. Met gerichte maatregelen kan de overheid zorginstellingen de financiële ruimte bieden om meer te investeren in meer veiligheid. Opleiding en sensibilisering: meer dan de helft van de verpleegkundigen wil meer opleidingen rond prik- en snijongevallen. Onderzoek toont ook aan dat het risico op dergelijke ongevallen beduidend lager ligt bij goed getrainde zorgverleners. Naast opleiding is ook sensibilisering belangrijk. Een veilige werkomgeving creëren vergt een bepaalde mindset waar je continu aan moet bouwen. Bindend wettelijk kader en beter toezicht: de huidige wetgeving is voor interpretatie vatbaar, waardoor de toepassing ervan sterk kan verschillen tussen zorginstellingen. Een duidelijk, bindend wettelijk kader dringt zich op, gekoppeld aan een betere handhaving.

 Alle info over de campagne is terug te vinden op: https://www.safetymedproducts.be/nl/